2023 Yılında Armatörü Tarafından Terk Edilen Gemiadamlarının Sayısında Endişe Verici Artış

Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (ITF) 2023 yılında armatörü tarafından terk edilen gemilerle ilgili rakamları açıkladı. 2023 yılında bildirilen terk edilme vakalarında bir önceki yıla göre %10,92’lik bir artış var. 132 vakanın 129’u ise ITF tarafından bildirilmiştir.

Gemiadamları bu sorunla sık sık karşılaşıyor. MLC ( Maritime Labour Convention) hükümlerine göre, donatanın bir gemiadamının ülkesine geri dönüş masraflarını karşılamaması veya gerekli bakım ve destekten yoksun bırakması ya da en az iki aylık bir süre boyunca gemiadamlarının sözleşmeden doğan alacaklarını ödememesi de dahil olmak üzere, gemiadamlarıyla olan bağlarını tek taraflı olarak koparması durumunda armatör tarafından terk edilmiş (abandoned) sayılırsınız.

Elde edilen temel bulgular şunları göstermektedir:

• ITF’in rapor ettiği 129 vakada ödenmeyen ücretler 12,1 milyon doları aşmaktadır.
• 676 gemiadamı bu sorun çerçevesinde ITF ile temasa geçti.
• 400’den fazla vaka ile bu sorundan en fazla etkilenenler Hintli gemiadamları oldu.

ITF şu ana kadar bu gemilerin 60’ından 10,9 milyon dolardan fazla ödenmeyen ücreti tahsil etti. Davaların sonuçlanması zaman aldığı ve başvuran gemiadamı sayısının da artacağı göz önüne bulundurulduğunda nihai rakamın 12,1 milyon doları aşması bekleniyor.

Konuyla ilgili ITF Enspektörlük Koordinatörü Steve Trowsdale şunları söyledi: “Denizcilerin armatörü tarafından terk edilme sayısında süregelen bu artış kabul edilemez. Bu durum, denizcinin kullan-at bir meta haline gelebildiği bir sektörün sonucudur. Denizciler ve aileleri, şirketlerin açgözlülüğünün ve kural tanımazlığının nihai bedelini ödüyorlar; refahlarını, onurlarını ve temel insan haklarını tehlikeye atan bir sistemin insanlık dışı sonuçlarına göğüs geriyorlar. ITF enspektörleri, denizcilere bir tür modern zaman kölesi gibi davranmaktan paçayı kurtarmaya çalışan armatörlerden hesap sorma konusunda inanılmaz bir iş çıkarmaktadırlar.”

DAD-DER olarak bizler de bulunduğumuz bölge itibarıyla armatörleri veya şirketleri tarafından terk edilmiş gemi ve gemiadamlarıyla sık sık karşılaşıyoruz. Terk edilen gemiler genelde Karadeniz-Akdeniz hattında çalışan koster diye adlandırılan küçük tonajlı gemiler oluyor. Şu anda Karadeniz ve Marmara’da terk edilmiş halde bulunan ve bizim gerek kumanya gerek ülkelerine gönderilmeleri gerekse de hukuki konularda destek sağladığımız 3 gemi ve 30’un üzerinde gemiadamı bulunuyor. Terk edilen gemiadamları çoğunlukla Hintli, Azerbaycanlı ve Ukraynalı gemiadamları olmakla birlikte içlerinde Türk gemiadamları da bulunmaktadır. Karşılaştığımız bu terk edilme vakaları maalesef ilk değil ve önümüzdeki süreçte sayılarının artması muhtemel görünüyor. Bizler her zaman gemiadamlarının yanındayız, yaşadıkları sorunları çözmek için elimizden geleni yapıyoruz. Bunu yapmaya devam edeceğiz ama bu sorunun köklü çözümü için tüm tarafların üzerlerine düşeni yerine getirmeleri gerekiyor. Bunun için en başta bölge devletlerinin MLC-2006 gibi uluslararası anlaşmaları tanımaları ve bunlarla uyumlu uygulamaları hayata geçirmeleri, liman devleti denetimlerini hakkıyla yapmaları ve gemiadamlarını sefalet koşullarına mahkûm eden armatörlerin denizcilik yapmalarına engel olmaları gerekmektedir.