Küresel Haklar Endeksi 2023: İşçi Hakları Saldırı Altında

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) 30 Haziranda Küresel Haklar Endeksi 2023 raporunu yayınladı. Küresel Haklar Endeksi 2023’e göre, dünyanın her bölgesinde işçiler hem giderek artan hayat pahalılığı ile hem de işçi haklarına yönelik saldırılarla karşı karşıyalar. Rapor, bu ikisi arasındaki bağı da ortaya koyuyor. 149 ülkeyi kapsayan araştırmada işçiler için en kötü 10 ülke Bangladeş, Beyaz Rusya, Ekvador, Mısır, Esvatini, Guatemala, Myanmar, Tunus, Filipinler ve Türkiye yer alıyor.

Rapora göre dünya genelinde işçi ve emekçilerin uğradığı hak ihlallerinde önemli bir artış var. Rapora ilişkin ITUC Genel Sekreteri Luc Triangle, “İşçi haklarının korunması ile demokrasinin gücü arasında net bir bağlantı vardır. Birinin erozyonu, diğerinin bozulması anlamına gelir.” diyerek demokratik haklardaki gerilemenin işçi haklarını da gerilettiğini ifade etti.

Küresel Haklar Endeksi 2023 raporunda öne çıkan bazı veriler şu şekilde:

• 10 ülkeden 9’unda grev hakkı ihlal edildi. Kanada, Togo, İran, Kamboçya ve İspanya’daki işçiler, grev kararlarının ardından cezai kovuşturmaya veya işten çıkarmaya maruz kaldı.
• Ülkelerin %77’si işçileri sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkından mahrum etti. Göçmenlerin, ev hizmetlerinde çalışan işçilerin, geçici işçilerin, kayıt dışı ekonomide çalışanların, platform çalışanlarının ve Serbest Bölgelerde çalışan işçilerin örgütlenme özgürlüğü hakkı engellendi. Burundi, Haiti, Hindistan, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri, işçileri sendikal temsilden dışlayan ülkeler arasında yer aldı.
• İfade ve toplanma özgürlüğü hakkı, ülkelerin %42’sinde kısıtlandı ve bu kısıtlama genellikle işçilerin polis şiddetine maruz kaldığı protestolarla sonuçlandı. Fransa’daki yasal protestolarda polis eylemlere katılanlara şiddet uyguladı, gözaltı ve tutuklamalara başvurdu. İran’da öğretmenler, 1 Mayıs gösterilerine katıldıkları için tutuklandı ve polis tarafından darp edildi.
• 10 ülkeden 8’i toplu sözleşme hakkını ihlal etti. Hollanda, Kuzey Makedonya, Zimbabwe, Honduras, Endonezya, Karadağ ve Sırbistan’daki işçilerin toplu sözleşme haklarının ciddi şekilde kısıtlandığı görüldü.
• Beyaz Rusya, Myanmar, Hong Kong, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Guatemala da dâhil olmak üzere ülkelerin %73’ünde sendikalara yetki verilmedi veya sendikalar yasaklandı.
• 69 ülkede işçiler tutuklandı ve gözaltına alındı; Myanmar, Hong Kong, Dominik Cumhuriyeti, Hindistan ve Türkiye’de öne çıkan sendika liderleri hedef alındı.
• Ülkelerin %65’inde işçilere adil yargılanma hakkı tanınmadı. Zimbabve, Çin ve Kazakistan’daki sendika liderleri ve işçi hakları savunucuları uydurma suçlamalarla yargılandı ve davalarında yasal süreçler genellikle hiçe sayıldı.
• Sekiz ülkede sendikacılar öldürüldü, ülkelerin %42’sinde ifade ve toplanma özgürlüğü hakkı yasaklandı veya kısıtlandı, işçilerin %46’sı keyfi tutuklamalar ve gözaltılar yaşadı. Ülkelerin %65’inde işçiler yasal haklarını kullanmak istediklerinde engellerle karşılaştılar.