Yeni Elverişli Bayraklar: Dominika, Gambiya, Niue

Dominika, Gambiya ve Niue, Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu’nun (ITF) uzun süredir tuttuğu “Elverişli Bayraklar (Flags of Convenience – FOC)” listesine eklenen en son bayrak devletleri olmuştur.

Söz konusu üç bayrak, Yunanistan’ın Atina kentinde düzenlenen ve dünyanın dört bir yanından denizciler ile liman işçileri sendikalarını bir araya getiren ITF Adil Uygulamalar Komitesi (Fair Practices Committee) toplantısında FOC listesine dahil edilmiştir.

Eklemelerle birlikte toplam FOC bayrağı sayısı 48 ülkeye ulaştı.

ITF Müfettişlik Koordinatörü Steve Trowsdale, “Bu yıl bu üç bayrak altında seyreden gemileri izliyorduk ve gerekli incelemeleri ve kontrolleri tamamladık. Artık bunlar yeni elverişli bayraklar olarak sınıflandırılmıştır” dedi.

“Bir bayrak devleti olarak gemi sicilinden kayıt ücreti alıyorsanız, bayrağınızı taşıyan gemilerde görev yapan deniz çalışanlarının haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüsünüz. ITF’in süreci yakından izlediğinden ve küresel müfettiş ağımızın bu gemilerdeki deniz çalışanlarını korumak için elinden geleni yapacağından kimsenin şüphesi olmasın.”

ITF, Elverişli Bayraklı (FOC) gemiyi, geminin fiilî/sahiplik ülkesinden farklı bir ülkenin bayrağını taşıyan gemi olarak tanımlamaktadır.

• Gambiya: 2023 yılında hiç tanker gemisi bulunmazken, bu yılın başı itibarıyla 35’in üzerinde tanker gemisine ulaşan sicil, “karanlık filo” ile güçlü biçimde ilişkilendirilmektedir. Yapılan araştırmalar, Gambiya siciline kayıtlı tankerlerin %99’unun yaptırımlar kapsamında olduğunu ya da yaptırıma tabi yükler taşıyor olabileceğini ortaya koymuştur. Buna karşın Gambiya makamları, gemi sicilinin artık denetimden geçirildiğini (vetting uygulandığını) ileri sürmektedir.
• Niue: Gemi sicili 2012 yılında açılmıştır. Ancak bu yıl itibarıyla ITF verileri, mülkiyeti doğrulanabilen 59 geminin sahipliğinin; Singapur (16), Malezya (2), Japonya (2), Endonezya (7), Hindistan (1), Hong Kong (1) ve Tayland (1) başta olmak üzere çeşitli Asya ülkelerine yayıldığını göstermektedir. Bunlara ek olarak Hollanda’da kayıtlı bir gemi (1) bulunmaktadır.
• Dominika: Sicile kayıtlı 43 geminin 30’unun mülkiyeti; BAE (7), Hindistan (7), Kazakistan (3), Suudi Arabistan (2), ABD (2), Barbados (2) ve Norveç’te (2) bulunmaktadır. Ayrıca Avustralya (1), Kıbrıs (1), Finlandiya (1), Birleşik Krallık (1) ve Gine-Konakri’de (1) kayıtlı gemiler de mevcuttur.

ITF’e bağlı denizcilik sendikaları, dünya genelinde faaliyet gösteren 100.000’i aşkın ticaret gemisinin yaklaşık %30’unu oluşturan elverişli bayraklı (FOC) gemilerde çalışan deniz çalışanları için asgari kabul edilebilir standartları belirlemek amacıyla bir dizi politika geliştirmiştir.

Bu standartlar, mürettebatın milliyetine bakılmaksızın FOC’lu gemilerde ücretleri ve çalışma koşullarını düzenleyen ITF Toplu İş Sözleşmelerinin (CBA) temelini oluşturmaktadır. Günümüzde tüm FOC’lu gemilerin %47’sinden biraz fazlası ITF sözleşmeleri kapsamındadır. ITF anlaşmalarına uyum, dünya genelinde 125’ten fazla limanda görev yapan 130 ITF Müfettişi ve temas noktalarından oluşan bir ağ tarafından denetlenmektedir.

ITF Adil Uygulamalar Komitesi, ilk kez 1948 yılında Oslo’da başlatılan ITF’nin FOC kampanyasını; FOC listesine bayrak devletlerinin eklenmesi veya listeden çıkarılması dâhil olmak üzere yönetmektedir.