ITF Hakkında: Genel Bir Bakış
Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (International Transport Workers’ Federation) taşımacılık işçileri sendikal örgütlerinin uluslararası sendikal federasyonudur. Taşımacılık endüstrisi içerisinden üyelere sahip olup, sendikal faaliyet yürüten bağımsız her kuruluş ITF’e üye olmak başvuruda bulunabilir. Bugün, dünya genelinde 18,5 milyon taşımacılık işçisini temsil eden 150 ülkeden 740 sendikal örgüt ITF üyesidir. ITF üyesi tüm sendikal örgütlere ulaşmak için tıklayınız.
ITF, Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’na (International Trade Union Confederation -ITUC) bağlı bulunan on Küresel Sendika Federasyonundan biridir ve Küresel Sendikalar grubunun bir parçasıdır. Taşımacılık işçilerini dünya çapında temsil eder ve onların çıkarlarını küresel kampanyalar aracılığıyla savunur.
ITF’in genel merkezi Londra’dır, ayrıca Nairobi, Ouagadougou, Tokyo, Yeni Delhi, Rio de Janeiro, Amman, Moskova ve Brüksel’de büroları mevcuttur.
ITF Nasıl Kuruldu, Nasıl Gelişti?
1896 yılının Nisan ayında Hollanda’nın Rotterdam şehrinde, limandaki en büyük işverenin ücretleri yüzde 25 oranında düşürmeyi planlaması karşısında liman işçileri greve gittiler. İngiliz gemiadamları da grev kesin olarak sona ermeden yük yükleme ya da boşaltma yapmayacakları kararını alarak liman işçilerinin grevine destek oldu; böylelikle denizcilik işçilerinin ve liman işçilerinin kuracakları uluslararası sendikal bir örgüt potansiyeli fark edildi. Greve, İngiliz deniz ve liman işçileri sendikalarından katılan sendika liderleri, tüm gemiadamlarını greve destek olmaya çağırdı. Grev zaferle sona erdi; mücadele içerisinde kurulan temaslar, daha sonra Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu’na (ITF) dönüşecek olan Liman ve Nehir İşçileri Uluslararası Federasyonu’nun oluşumunun kurulmasını sağladı. Demiryolu sektöründe faaliyet gösteren sendikalarının ITF’e katılımını karayolu ve teknoloji geliştikçe sivil havacılık sendikaları takip etti.
Giderek büyüyen ITF, 1904’te merkezini Londra’dan Almanya’ya taşıdı. Birinci Dünya Savaşı öncesi üye sayısı 1 milyonu bulmuştu. Savaş, sendikalar arası bölünmelerin yaşandığı bir süreç oldu, ancak savaş ertesinde Amsterdam’da düzenlenen konferans ile birlik yeniden sağlandı ve 1919–1939 yılları arasında organizasyon üye sayısı ve konumu itibariyle büyüme kaydetti. 1924 yılında ITF’in ilk tam zamanlı çalışan genel sekreteri olan Edo Fimmen liderliğinde ITF, kuruluş yeri olan Avrupa sınırlarını aşarak gerçek anlamıyla ilk uluslararası sendikal örgüt yapısını kazandı. İkinci Dünya Savaşı başladığında, içlerinde Hindistan’dan demiryolu sendikası, Endonezya’dan tramvay çalışanları sendikası, Japonya ve Çin’den denizci sendikaları olmak üzere Avrupa dışından 18 ülke ile birlikte 30 ITF üyesi sendika bulunmaktaydı. ITF, 1931 yılında Tokyo bürosunu açtı.
1930’lu yıllarda ITF, Faşizm ve Nazizm’e karşı savaşın güçlü bir ayağını oluşturdu. Belçika ve Hollanda’daki büroları vasıtasıyla taşımacılık işçilerinin gizli örgütleriyle irtibat sağladı. 1920’li ve 30’lu yıllarda Afrika ve Asya’daki sendikalarla ilişkiler kuran ITF sömürgeleşme karşıtı hareketlere destek oldu.
ITF, savaşın baş gösterdiği 1939 yılında merkezini Amsterdam’dan tekrar Londra’ya taşıma kararı aldı. Birçok sendikal örgütün aksine, İkinci Dünya Savaşı boyunca faaliyetini sürdürdü. Savaş sonunda ise bağımsız ve demokratik sendika hareketinin oluşturulmasında merkezi bir rol oynadı.
1948 yılında ITF, Elverişli Bayrak (F.O.C.) Kampanyası’nı resmen başlattı. 50 yıl sonra dahi devam eden kampanya uluslararası işçi dayanışmasının ender önemli örneklerinden birini oluşturmaktadır.
Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle, eski doğu bloğundan birçok sendika ITF’e katıldı. ITF giderek büyüyen gücüyle, bugün, daha fazla ülkeden daha fazla işçiyi temsil ediyor. ITF’in kuruluşunun yüzüncü yılı, 1996’da Londra’da özel bir kongre düzenlenerek kutlandı.
ITF’in Hedefleri
ITF’in hedefleri ITF Tüzüğü’nde belirlenmiştir. Kısaca bu hedefler,
- dünya çapında, insan hakları ile sendikal haklara duyulan saygıyı artırmak;
- sosyal adalet ve iktisadi gelişime dayanan barış için emek vermek;
- üyesi olan sendikalara, mensuplarının çıkarlarını savunmalarında destek olmak;
- üyelerine araştırma ve bilgi hizmeti sağlamak;
- genel anlamda, yaşadığı sıkıntılarda taşımacılık işçilerine destek olmak
biçiminde sıralanabilir.
ITF’in geniş bir yelpazede yürüttüğü faaliyetler, temsil, bilgilendirme ve fiili dayanışma faaliyetleri temelinde özetlenebilir.
ITF, taşımacılık sektörü ile ilgili istihdam, çalışma koşulları ve emniyet konuları hakkında kararlar alan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) gibi kuruluşlar içinde faaliyet göstererek taşımacılık işçilerinin çıkarlarını temsil eder.
ITF’in yerine getirdiği önemli bir işlev, bir ülkede taşımacılık alanında faaliyet yürüten bir sendikal örgütün işverene veya hükümete karşı yürüttüğü mücadeleyi küresel düzleme taşıyarak diğer ülkelerdeki sendikaların da desteğini sağlaması ve birlikte küresel dayanışma organize etmesidir.
1896’da kurulmuş olan ITF, sekiz farklı işkolu temelinde örgütlenmiştir. Bunlar:
- Gemiadamları,
- Demiryolları,
- Karayolu taşımacılığı,
- Sivil havacılık,
- Limanlar,
- İç sularda seyrüsefer,
- Balıkçılık,
- Turistik hizmetler
işkollarıdır.
Denizcilik üzerine, ITF’in Denizcilik Departmanına bağlı olarak çalışan üç ayrı bölüm bulunur. Bu bölümler:
- Balıkçılık Bölümü (Fisheries Section)
- Gemiadamları Bölümü (Seafarers’ Section)
- Özel Gemiadamları Departmanı (Special Seafarers’ Department-SSD)
ITF Denizcilik Departmanı
Özel Gemiadamları Departmanı (Special Seafarers’ Department-SSD), ITF’in yaklaşık 70 yıldır sürdürdüğü Elverişli Bayrak (F.O.C.) Kampanyası’nın operasyonel boyutundan sorumludur. Gemiadamları Bölümü (Seafarers’ Section) ise, kampanyanın politik ayağı üzerine yoğunlaşır. Bu bölümün sorumluluk alanı, genel anlamda denizcilik ile ilgili siyasi faaliyetler, standart altı gemicilikle mücadele, deniz emniyeti, vb. konuları kapsar.
Yaşadıkları sorunlar açısından balıkçılık işçileri ile ticari gemilerde çalışan gemiadamlarının birçok ortak yönü bulunmaktadır. Açık deniz balıkçılığında giderek artan elverişli bayrak kullanımıyla beraber ITF Denizcilik Departmanı içerisinde Balıkçılık Bölümünün faaliyetleri ile Gemiadamları Bölümünün faaliyetleri yakın ilişkidedir. Elverişli Bayrak Kampanyası ve diğer kampanyalar çerçevesinde Gemiadamları Bölümü aynı zamanda ITF Limanlar Bölümü ile de yakın ilişki halinde çalışır.
ITF Denizcilik Departmanı, birçok dilde yayınladığı yıllık « Denizciler Bulteni » dergisini çıkararak dünyanın her yerinde üyesi bulunan sendikal örgütlere ve denizcilere dağıtmaktadır.
- Gemiadamları Bölümü (Seafarers’ Section)
ITF Gemiadamları Bölümü, gerek zabitleri, gerekse diğer mürettebatı temsil eden tüm sendikal örgütlerin hak ve menfaatlerinin korunması için çalışır. ITF’in denizcilik alanındaki üyeleri, hem geleneksel denizcilik ülkeleri sendikalarından, hem de ulusal bayrak, ikinci sicil altındaki veya elverişli bayrak taşıyan gemilerde istihdam edilmek üzere uluslararası denizcilik sektörüne işgücü sağlayan ülkelerin sendikalarından oluşur. ITF Gemiadamları Bölümü, deniz kirliliği, deniz emniyeti ve uluslararası denizcilik sektörünü etkileyen genel siyasi sorunlarla ilgili faaliyetler yürütür.
Bölümün dört yılda bir düzenlediği konferansa ITF üyesi olup denizcilik alanında çalışan tüm ITF üyeleri davetlidir. Bölümün çatısı altında, alt şube komiteleri ve bölgesel komiteler gibi, bölümün nasıl faaliyetleri yürüteceğini belirleyen çeşitli komiteler bulunur.
Uluslararası Kurumlar
Bünyesindeki komiteler, alt komiteler ve özel görev grupları aracılığıyla icra edilen işler haricinde Sekretarya, etkinliği artırmak için kimi uluslararası kurumlar ile birlikte çalışmaktadır. Diğer sivil toplum örgütlerinin yanı sıra ITF, üyesi olan sendikal örgütlerden temsilcilerin de desteğiyle, Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organisation-IMO) içerisindeki birçok komite ve alt komitede söz hakkı olan gözlemci statüsünde yer almaktadır. ITF aynı zamanda IMO’nun özel eğitim kurumu olan İsveç’teki Malmö Dünya Denizcilik Üniversitesi’nin yönetim kurulu üyelerindendir.
ITF’in aktif olarak faaliyet gösterdiği başka bir uluslararası yapı ise Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’dür (Organisation for Economic Co-operation and Development-OECD). 26 üyesi bulunan OECD içerisinde yer alan Taşımacılık Komitesi bünyesinde, diğer meselelerin yanında rekabet, emniyet ve çevre koruma konularında çalışmalar yürütülmektedir.
ITF benzer biçimde; çalışma şartları, istihdam, sağlık ve emniyet ile ilgili konularda çalışan Birleşmiş Milletler organı Uluslararası Çalışma Örgütü (International Labour Organisation-ILO) içerisinde de faaliyet göstermektedir. ILO’nun denizcilik mekanizması içerisinde ITF’in üstlendiği önemli bir işlev, özellikle Birleşik Denizcilik Komisyonu (Joint Maritime Commission-JMC) içerisinde ve gemiadamlarının denizde yaşama ve çalışma koşullarını doğrudan ilgilendiren kararların alındığı ILO Denizcilik Konferansı oturumlarında varlık göstererek, üyesi olan denizcilik sendikalarının etkinlikleri arasında koordinasyonu sağlamasıdır.
ITF’in ilişki içerisinde olduğu diğer uluslararası kurumlar arasında, Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organisation-WHO), Uluslararası Gemiadamları Sosyal Yardımlaşma Komitesi (International Committee on Seafarers’Welfare-ICSW) ve örneğin Cardiff kentinde bulunan Uluslararası Gemiadamları Meslekî Sağlık ve Emniyet Araştırma Merkezi (International Research Centre on Seafarers’ Safety and Occupational Health-SIRC) gibi birçok araştırma ve inceleme kuruluşları sayılabilir.
- Özel Gemiadamları Departmanı (Special Seafarers’ Department-SSD)
1952 yılında, Elverişli Bayrak taşıyan gemilerde çalışan ve bu sebeple ITF üyesi bir ulusal sendikaya üye olma imkanı bulunmayan gemiadamlarına yönelik olarak gerçek anlamıyla sendikal bir temsilci olma rolünü üstlenecek bir Özel Gemiadamları Bölümü kurulması kararlaştırıldı. 1980 senesinde isim ve yapı değişikliğine gidilerek bölümün adı Özel Gemiadamları Departmanı oldu. 1948 yılından beri sürdürülen Elverişli Bayrak ((Flag of Convenience) Kampanyası’nın uygulama kısmını Özel Gemiadamları Departmanı koordine etmektedir. Ayrıca, o veya bu gerekçeyle sendikaya üye olamayan veya yasal çerçevede hakları ulusal denizciler sendikaları tarafından korunamayan gemiadamları için sendikal destek sunma ve üye kabul etme yetkisine sahiptir.
Özel Gemiadamları Departmanı, ITF Elverişli Bayrak (F.O.C) Kampanyasının operasyonel boyutundan sorumludur. Konusunda uzman olan kadrosu, standart altı gemilerle ilgili gemiadamlarından veya sendikal örgütlerden gelen başvurulara bilgi ve hizmet desteği vermektedir. Ayrıca, elverişli bayrak taşıyan gemilerde imzalanan ITF sözleşmelerinin onaylanması, sözleşme kapsamındaki mürettebattan gelen şikâyetlerin tespit ve takibi, gemide yaralanma ve ölüm vakalarının ITF Hukuk Departmanı desteğiyle çözülmesi ve takip edilmesi vb. faaliyetler bu departmanın görev alanlarını oluşturur. Dünya geneline yayılmış 130 ITF müfettişinin koordinasyonu ve idaresi de Özel Gemiadamları Departmanı tarafından yürütülür. Tüm ITF Enspektörlerinin listesine ulaşmak için tıklayınız.
Özel Gemiadamları Departmanı bünyesinde çalışan ve ITF Elverişli Bayrak (F.O.C) Kampanyasının operasyonel boyutunun her günkü işleyişini yönlendiren iki birim bulunur. Bu birimler Sözleşmeler Birimi ile Eylemler Birimidir.
Sözleşmeler Birimi
Bir ITF sözleşmesinin bağıtlanması veya yenilenmesi öncesinde ilgili belgelerin kontrol edilmesinden sorumludur. Sözleşmenin onaylanması ardından verilen ve ITF onaylı bir toplu iş sözleşmesinin gemide yürürlükte olduğunu gösteren “ITF Mavi Sertifikaları” yine bu birim hazırlar. ITF’in Gemi Sistemi içerisinde onaylanan sözleşmelere dair bilgileri günceller ITF Müfettişlerinin bu bilgilere hızlı bir şekilde ulaşabilmesini sağlar. İlk defa imzalanan ya da yenilenen sözleşmelerin müzakere edilmesi aşamasında, ITF adına sözleşme imzalayan üye sendikal örgütlere imza prosedürleri ve gerekli belgeler hakkında danışma hizmeti verir.
Eylemler Birimi
Elverişli Bayrak taşıyan gemilerde düşük çalışma ve yaşama standartları, maaş veya diğer haklarını alamama gibi türlü sorunlar yaşayan gemi personeline destek olan ITF üyesi sendikal örgütler, ITF Müfettişleri ve diğer yetkililere danışmanlık yapar. Birim, her gün, tek tek veya grup olarak yardım isteyen gemiadamlarının çağrılarına cevap vermektedir.
Eylemler Birimi yardım talebinde bulunan gemiadamlarına, ITF Müfettişlerine veya üye sendikal örgütlere, yapılabilecekler, ortaya koyulabilecek hareket biçimleri üzerine ve gerektiğinde hukuku ilgilendiren konularda destek sağlar. Birim aynı zamanda, ITF Müfettişlerinin anlık ulaşabildiği bir sistem aracılığıyla ITF Müfettişlerine, ITF ile temas kurulmuş gemiler, gemi sahipleri, gemi sahibinin diğer gemileri, işletmeler; daha öncesinde yapılan denetimler, yaşanan sorunlar vb. hakkında ayrıntılı bilgi sağlar.
